موتور خودرو و آسیب شناسی آن
موتور خودرو و آسیب شناسی آن
برخی از متداول ترین مشکلاتی که در خصوص موتور خودرو با آن روبرو هستیم که در ذیل به آن می پردازیم
کم کردن روغن
- خرابی یکی از واشرها یا کاسه نمدها که در نتیجه آن روغن بر زمین می چکد؛ این نشت خارجی روغن است .
- کمپرس رد کردن اضافی یا جریان هوای کارتر ممکن است روغن را از سیستم تهویه کارتر عبور دهد و وارد محفظه های احتراق کند تا در آنجا بسوزد .
- رانندگی با سرعت زیاد و فرسودگی رینگ های روغن سبب ورود روغن به محفظه های احتراق می شود
موتور دود می کند
دود کردن موتور نشانه روغن سوزی؛ غنی بودن مخلوط هوا – سوخت یا نشت آب به محفظه احتراق است . با توجه به رنگ دود می توان به هر یک از این موارد پی برد .
- اگر دود آبی رنگ باشد، موتور روغن سوزی دارد، اگر دود بیشتر سیاه است تا آبی، همه سوخت در محفظه احتراق نمی سوزد و احتمالاً مخلوط هوا – سوخت بیش از اندازه غنی است.
- اگر وقتی موتور سرد است رنگ دود به سفیدی متمایل است، می توان وضعیت موتور را عادی تلقی کرد اما اگر بعد از گرم شدن موتور باز هم دود سفید از اگزوز بیرون آمد، نشانه نشت آب به داخل محفظه احتراق و تبخیر آن است.
- ممکن است سر سیلندر ترک خورده یا واشر سر سیلندر سوخته باشد .
پایین بودن فشار روغن
- پایین بودن فشار روغن غالباً نشانه فرسودگی پمپ روغن ( اویل پمپ ) یا یاتاقان هاست. در این وضعیت به اندازه ای روغن از یاتاقان ها می گذرد که پمپ روغن نمی تواند فشار لازم را تأمین کند، در نتیجه به یاتاقان های انتهایی کم روغن می رسد و ممکن است آنها بسوزد
- علل دیگر پایین بودن فشار روغن عبارتند از: ضعیف بودن فنر شیر فشار شکن، پارگی یا ترک خوردن لوله روغن و گرفتگی لوله یا فیلتر روغن، رقیق شدن روغن، کف کردن روغن، ایجاد لجن در مدار، کم بودن مقدار روغن یا رقیق شدن روغن بر اثر گرمای بیش از حد
.
بالا رفتن مصرف سوخت
- تقریباً هر چیزی از چگونگی رانندگی فرد تا کم باد بودن چرخ ها می تواند سبب افزایش مصرف سوخت شود.
- با استفاده از سوخت سنج و بعضی ابزارها و تجهیزات الکترونیکی جلو داشبورد می توان مصرف سوخت را به دقت اندازه گیری کرد. آزمون نشت سیلندر و آزمون های خلاء سنجی به مشخص شدن علت بالا رفتن مصرف سوخت کمک می کنند. اگر مشکل در سیستم سوخت رسانی است، به نکات زیر توجه کنید :
- دریچه ساسات باز نمی شود و یا با سرعت کافی باز نمی شود .
- سطح شناور کاربرتور بیش از حد پایین است، در نتیجه کاربراتور فلوت می کند و سخت بیش از اندازه به محفظه احتراق می رسد.
- ممکن است شیر سوزنی در حالت باز گیر کرده یا درست در جای خود نشسته باشد .
- سوزن ژیلگور یا پیستون کمکی بنزین در وضعیت عملکرد گیر کرده است و در نتیجه سوخت اضافی مصرف می شود .
- ژیگورها فرسوده شده یا به اصطلاح گشاد کرده اند که کاربراتور را باید تعمیر یا تعویض کرد .
- سوخت پاش ها نشت می کنند .
- فشار ریل سوخت در خودروهای انژکتوری بیش از حد بالا باشد .
گذشته از سیستم سوخت رسانی، عوامل دیگری نیز ممکن است سبب افزایش مصرف سوخت شوند که عبارتند از :
- خرابی رادیاتور موتور یا سیستم کنترل الکترونیکی موتور،
- همچنین حسگرها و عملکرد ها، این حسگرها عبارتند از : حسگر دمای آب، حسگر دور موتور، حسگر فشار مطلق منیفولد، حسگر اکسیژن، حسگر وضعیت دریچه گاز، مدول کنترلی برنامه پذیر و کار اندازهایی از قبیل سولنوئیدها، کلیدها و شیرهای الکترونیکی .
- فرسودگی موتور و کاهش تراکم ( کمپرس ) سبب افزایش مصرف سوخت می شود .
افزایش مصرف سوخت ممکن است از کم باد بودن چرخ ها، کشیدن ترمزها، بکسواد کردن کلاچ خرابی جعبه دنده خودکار نامیزانی چرخ ها نیز ناشی شود .
صداهای موتور
منظور از صدای موتور، هر نوع صدای ناخوشایندی از قبیل ، زوزه کشیدن ، تق تق کردن ، تاپ تاپ کردن و سوت کشیدن است .
- صدای غالباً با لرزش و بد کار کردن همراه است، منظور از لرزش، تکان های با فرکانس بالاست که غالباً فقط در سرعت های خاص حس یا شنیده می شود، لرزشی که در سرعت کمتر از 80 کیلومتر در ساعت رخ دهد، لرزش سرعت پایین نام دارد. لرزشی که در بالاتر از این سرعت رخ دهد، لرزش سرعت بالا می باشد.
- یکی از منابع احتمالی لرزش، درست مجزا نشدن سیستم تخلیه و اگزوز از بدنه خودرو است. یکی دیگر از صداهای مربوط به موتور زوزه کشیدن است. این صدا زوزه ای است که حین کم گاز دادن به ازای دور موتور خاص یا مقدار مشخصی بازشدگی دریچه گاز به وجود می آید. این صدا معمولاً در سرعت های بین 40 تا 80 کیلومتر در ساعت شنیده می شود
علت ایجاد این صدا غالباً خرابی دسته موتورها، ملحقات موتور یا اجزای سیستم تخلیه است. اگر مشخص شود کدام قطعات یا وسایل در ایجاد صدا نقش دارند و صدا در چه وضعیتی ایجاد می شود، آسان تر می توان علت ایجاد صدا را یافت. بعضی از صداها در موتور زیاد مهم نیستند ولی بعضی صداها نشانه مشکلات جدی اند که باید فوری به آنها توجه کرد تا موتور به طور جدی صدمه نبیند. گاهی با گوش دادن به صدای موتور می توان فهمید که چه عیبی پیدا کرده است .
نوک میله مخصوص را همراه با گوشی آن روی قطعات مختلف بگذارید، به این ترتیب صداهای غیر عادی را آسان تر می توان آشکار سازی کرد. نوک میله یا گوشی را جابه جا کنید تا بفهمید صدا در کجا بلندتر است، با این وسیله به آسانی می توانید منبع ایجاد صدا یا علت آن را دریابید .
هشدار: وقتی با میله گوشی به کشف منبع صدا مشغولید مراقب تسمه پروانه و پروانه باشید .
صدای سوپاپ و تایپیت
صدا تلق تلق منظمی است که در دوره های پایین موتور شنیده می شود و ممکن است در دوره های بالاتر به گوش نرسد. علت این صدا معمولاً خلاصی اضافی سوپاپ یا خرابی تایپیپ روغنی یا اتوماتیک است .
برای بررسی، فیلری را بین ساق سوپاپ و انگشتی فرو ببرید، اگر با این کار ، صدا کاهش یافت ، علت خلاصی بیش از اندازه بوده است بنابراین باید خلاصی را تنظیم کنید. اگر با این کار صدا تغییری نکرد، علت آن ساییدگی سطح تاپیپ یا ناصافی بادامک است. علل دیگر ایجاد این صدا عبارتند از : لق بودن تاپیپ ها و ضعیف بودن غنر سوپاپ، گاهی پس از روشن شدن موتور، یا بعد از گرم شدن آن، صای تاپیپ قطع می شود. برای جلوگیری از ایجاد این صدا تاپیپ های معیوب را عوض کنید .
انفجار
هنگام بالا رفتن از سربالایی، بعضی از صداهای انفجار را می توان عادی تلقی کرد اما اگر انفجار بیش از اندازه رخ دهد به موتور صدمه می زند .
صدای شاتون
معمولاً صدای کوبش یا تق تق سبک است، این صدا بیشتر هنگامی احساس می شود که موتور نه در حال شتاب گرفتن است و نه در حال کاهش سرعت. فرسودگی یاتاقان متحرک، نامیزانی شاتون یا کمبود روغن ممکن است عامل صدا کردن شاتون باشد. برای یافتن شاتونی که صدا می کند، باید آزمون بالانس سیلندر را انجام دهید و وایرها را یکی یکی قطع کنید.
وقتی وایر مربوط به سیلندری که شاتون آن صدا می کند، قطع شود، صدا کاهش خواهد یافت .
صدای گژنپین
صدای گژنپین شبیه صدای سوپاپ و تاپیت است اما طنین خشک و دوگانه ای دارد. این صدا در دور آرام وقتی جرقه آوانس است، واضح تر شنیده می شود . علل آن عبارتند از: فرسوگی یا لقی گژنپین، ساییدگی بوش گژنپین یا کمبود روغن. در بعضی از موتورها وقتی سرعت خودرو به 48 کیلومتر در ساعت می رسد، این صدا بهتر شنیده می شود.
در بعضی موتورها می توان با روشن گذاشتن موتور در دور آرام و آوانس کردن جرقه، مشکل را به خوبی بررسی کرد.
در این حالت باید وایرها را یکی یکی قطع کنید. وقتی شمع سیلندری که گژنپین آن صدا می کند، قطع شود، صدا کاهش می یابد .
صدای رینگ پیستون
صدای رینگ پیستون شبیه صدای سوپاپ و تاپیپ است اما صدای رینگ در هنگام شتاب گیری موتور بلندرتر می باشد. کم بودن کشیدگی رینگ، شکستگی یا ساییدگی رینگ ها و ساییدگی جدار سیلندر می تواند سبب ایجاد این نوع صدا شود. یکی از آزمون های رایج، باز کردن شمع ها و ریختن یک قاشق غذاخودری ( 15 سی سی ) روغن موتور در هر سیلندر است. سپس باید موتور را چند دور بگردانید تا روغن از کنار رینگ ها عبور کند و بعد از آن شمع ها را ببندید و موتور را روشن کنید. اگر صدا کاهش یافت، احتمالاً رینگ ها خراب است. آزمون های نشت و تراکم سیلندر نیز می توانند به یافتن عیب کمک کند .